Chập điện là gì? Hiện tượng chập điện là một mối nguy hiểm có thể thiệt hại đến cả tài sản và người nếu như bạn không kịp thời phát hiện và khắc phục. Vậy nguyên nhân gì dẫn đến hiện tượng này? Cách xử lý có dễ dàng không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé.
1. Chập điện là gì?
Chập điện là một hiện tượng xảy ra khi có sự tiếp xúc giữa dây dẫn điện dương khi chạm vào 1 dây trung tính hoặc một phần của mạch và cho điện trở thành 1 đường dẫn có ít điện trở. Điện trở của dây dẫn tăng lên đột ngột khiến nó bị chá sinh ra lửa điện và hủy hoại đi các thiết bị điện.
Hiện tượng chập điện này là một mối nguy hiểm lớn gây hỏa hoạn có thể ảnh hưởng đến tính mạng con người cũng như tài sản.
Đã có không ít những trường hợp chập điện đầy thương tâm diễn ra hàng ngày được được đưa tin trên những phương tiện truyền thông: tivi, báo chí,…
Hiện tượng chập điện có thể xảy ra ở cả dòng điện 1 chiều (DC) hoặc nguồn điện xoay chiều (AC). Tuy nhiên nếu mạch điện được gắn cầu chì hoặc cầu dao sẽ tự động ngắt nguồn truyền đến nơi bị chạm.
2. Nguyên nhân xảy ra chập điện là gì?
Trước khi tìm hiểu về cách xử lý khi gặp trường hợp chập điện, đầu tiên bạn cần nắm được những nguyên nhân dẫn đến trường hợp này:
Chập mạch điện
Chập mạch điện là nguyên nhân có tỉ lệ cao nhất dẫn đến cháy hệ thống điện. Khi các pha điện chập với nhau hoặc dây pha chạm đất sẽ khiến điện trở dây dẫn bị giảm.
Lúc này cường độ dòng điện đột ngột tăng làm cháy lớp cách điện của dây dẫn phát sinh ra tia lửa gây cháy các thiết bị điện.
Quá tải điện
Trong một không gian khi sử dụng nhiều các thiết bị có công suất lớn cùng một thời điểm sẽ khiến cho nguồn điện bị quá tải, dẫn đến trường hợp chập cháy điện.
Đặc biệt vào mùa hè, ở các hộ gia đình sử dụng tối đa công suất các thiết bị làm mát như điều hòa, quạt,… hoạt động ngày đêm liên tục.
Mối nối điện không tốt
Khi mối nối bị lỏng hoặc bị hở sẽ có những tia lửa điện thoát ra ngoài, nó được phóng qua không khí gây cháy. Điều này xảy ra khi mà các dây dẫn không liền mạch, đấu nối với nhau bất cẩn.
Sự truyền nhiệt
Một số thiết bị tỏa ra nhiệt lớn khi hoạt động như: máy sấy, bàn là, lò sưởi, bếp điện,… là một trong nhưng tác nhân gây cháy điện.
Phích cắm cùng ổ cắm không tương thích
Ổ cắm và phích cắm không tương thích với nhau, quá lỏng hoặc quá chặt cũng có thể dẫn tới tình trạng bị hở điện, và gây chập điện cục bộ.
Do sét đánh
Các tia sét sinh ra một năng lượng cực mạnh có công suất có thể lên đến 5000KW, sức nóng ngang với mặt trời.
Khi dòng điện hay thiết bị nào đó bị sét đánh thì hậu quả vô cùng nghiêm trọng, có thể đốt trụi các đường dây điện nhỏ bé.
3. Cách kiểm tra chập điện
Để tránh những sự cố ngoài mong muốn xảy ra, thì việc bạn thường xuyên kiểm tra chập điện là cách tốt nhất để ngăn chặn.
Hệ thống dây điện được lắp đặt theo 2 cách là lắp dây điện âm tường và lắp nổi. Đối với dây điện lắp nổi thì việc kiểm tra dễ dàng hơn, chỉ cần xem dây có bị hở hay bị đứt hay không để khắc phục là được.
Tuy nhiên, đối với hệ thống âm tường thì sẽ khó khăn hơn nên cần đến các thiết bị hỗ trợ như bút thử điện, đồng hồ vạn năng, đồng hồ công tơ điện.
Hãy cùng tham khảo qua các cách vừa kể trên nhé.
Kiểm tra chập điện bằng bút thử điện
Hiện nay có các loại bút thử điện điện tử giúp kiểm tra hệ thống dây điện đi ngầm dễ dàng hơn. Bạn chỉ cần xác định vị trí lắp dây điện, di chuyển bút lên xung quanh tường.
Khi bút thử điện báo đỏ thì nơi đó đã bị chập điện, bạn cần ngắt nguồn điện và tìm những biện pháp khắc phục.
Cách kiểm tra chập điện bằng đồng hồ vạn năng
Đồng hồ vạn năng là thiết bị đo điện dễ sử dụng để tra điện trở hay đo điện áp của dòng điện. Bạn có thể tham khảo các dòng đồng hồ của Hioki, Kyoritsu,…
Cách kiểm tra chập điện như sau:
- Bước 1: rút dây điện khỏi ổ cắm điện.
- Bước 2: chọn thang đo ở đồng hồ vạn năng, đặt hai que đo vào ổ cắm để kiểm tra dây điện có thông mạch hay không. Nếu thông mạch sẽ báo bip, nếu không tức là dây điện đã bị đứt ngầm.
- Bước 3: kiểm tra mạch điện hở bằng cách dùng que đo của đồng hồ.
- Bước 4: nếu nguồn điện được kết nối sẽ báo “bíp”, ngược lại sẽ không có âm thanh. Lúc đó, bạn cần phải thay cáp nguồn mới.
Cách kiểm tra thông qua đồng hồ công tơ điện
Việc kiểm tra chập điện có thể thực hiện thông qua đồng hồ công tơ điện bằng các bước dưới đây:
- Bước 1: tắt và rút dây nguồn các thiết bị đang hoạt động như máy giặt, tivi, đèn,…
- Bước 2: cài đặt CB tổng hoặc aptomat ở các tầng về chế độ ON.
- Bước 3: nếu đồng hồ cơ điện vẫn quay hoặc số chạy thì hệ thống điện đang bị rò.
Lúc này bạn nên sử dụng thêm bút thử điện và đồng hồ đa năng để biết chính xác chỗ chập điện, để kịp thời khắc phục.
4. Cách khắc phục tình trạng chập điện
Việc đầu tiên khi xảy ra chập điện thì bạn cần tìm đến cầu dao tổng để ngắt nguồn đi, sau đó mới đến bước xác định nguyên nhân gây ra sự cố.
Đối với hệ thống điện âm tường thì bạn cần phải tuân theo những bước cơ bản như sau, để đảm bảo an toàn cho quá trình thi công.
- Bước 1: xác định nguyên nhân xảy ra sự cố, có thể là: quá tải, hở múi nối, ngắn mạch, mất lớp bảo vệ, rò điện ra thiết bị,…
- Bước 2: phân vùng khu vực, vị trí bị chập điện.
- Bước 3: tiến hành sửa điện chập. Những sự cố do quá tải dòng điện thì cần thay mới sợi dây tải, CB, thiết bị aptomat, nâng cấp toàn bộ hệ thống mạng lưới điện gia đình, công trình lớn nhỏ…
- Bước 4: cấp nguồn, kiểm tra lại mạng lưới điện trước khi sử dụng.
- Khuyến cáo: chỉ nên tự sửa chữa nếu bạn có đủ chuyên môn về điện, hiểu biết các thiết bị và có đủ đồ nghề chuyên dụng.
Chập điện là gì? tìm nguyên nhân và nhanh chóng xử lý kịp thời lúc xảy ra sự cố là vô cùng quan trọng. Xử lý chính xác sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại cũng như tránh các mối nguy hiểm tới sự an toàn về tính mạng.
>>> Xem thêm: Điện áp là gì? Tổng quan về điện áp